Welcome travelers!

Natural Born Vagabond™ is a bilingual (English and Polish) site devoted to travel photography and journalism. Here you can find images and articles from our remote travels. The ambition of the creators is to share the best stories with those who crave wilderness and adventure. If you would like to share your opinions or travel stories please contact us via e-mail.

Featured

Etiopia — krótki przewodnik.

Etiopia---kolebka-ludzkosci

Mówi się, iż Etiopia ze swoją bogatą historią, fascynującą przyrodą, bogatą kulturą oraz tradycjami zasługuje na sławę równą Egiptowi. Dzisiaj jedynie nieliczni wędrowcy udają się w podróż do tego kraju, leżącego nadal nieco na uboczu popularnych tras turystycznych. Etiopia słynie z kawy, wczesnego chrześcijaństwa i jazzu, czego jeszcze dowiedzieliśmy się z naszych podróży? Zapraszamy na wycieczkę do kraju zwanego “kolebką ludzkości”. Tekst i fotografie Dominika D.


Nasza przygoda z Etiopią zaczęła się dosyć “interesująco”. Po raz pierwszy zatrzymaliśmy się w Addis Abeba, w roku 2012, zupełnie bez planu. Przymusowy nocleg w stolicy Etiopii zafundowały nam linie lotnicze Ethiopian Airlines. Lecieliśmy wówczas z Dubaju do Tanzanii aby zdobyć szczyt Kilimandżaro (relacja z podróży w języku angielskim ze zdjęciami znajduje się tutaj: On the roof of Africa — Kilimanjaro trek). Wspomniane linie lotnicze zabukowały nadwyżkę pasażerów na lot z Dubaju do Tanzanii z przesiadką w Addis Abeba oraz międzylądowaniem w Mombasa. Dziesięcioro pasażerów, łącznie z nami, zostało zakwaterowanych na nocleg w mieście. Dzięki temu “niefortunnemu” zdarzeniu spędziliśmy noc w centrum i… złapaliśmy bakcyla. Dalsza eksploracja kraju nastąpiła w październiku 2013 roku kiedy to udaliśmy się na wycieczkę po drogach i bezdrożach Etiopii z podróżnikami z firmy turystycznej Escape Travels.
Debre Libanos
Etiopia, która leży na Półwyspie Somalijskim zwanym również Rogiem Afryki,  jest jednym z najstarszych niepodległych krajów świata. Co ciekawe jako jedyny kraj w Afryce, Etiopia nigdy nie została skolonizowana. W latach trzydziestych ubiegłego wieku kraj znalazł się pod krótkotrwałą okupacją włoską, stąd do dzisiaj znajdziemy tu wiele restauracji serwujących włoskie potrawy. Historia kawy w Etiopii sięga X wieku. Region Kaffa leżący w południowo-wschodnim rejonie kraju słynie z plantacji kawy, uważa się, iż stąd właśnie rozpowszechnił się zwyczaj picia kawy w rejonie Bliskiego Wschodu i dalej do Europy.
Oficjalnym językiem jest język Amharski, ale społeczność Etiopii (92 miliony osób) składa się z wielu plemion używających łącznie około 90 języków. Językiem angielskim można się posługiwać jedynie w bardziej turystycznych rejonach.
Królestwo Aksum znajdujące się dawniej na obecnym terytorium Etiopii jako jedno z pierwszych mocarstw na świecie przyjęło oficjalnie religię Chrześcijańską. (Obecnie: Chrześcijaństwo 52%, Islam 34%, tradycyjne religie afrykańskie i inne 14%. )

Przebiegającą przez teren Etiopii dolinę ryftową, paleontolodzy uważają za kolebkę ludzkości. Odnaleziono tu skamieniałe szczątki prehistorycznych istot ludzkich sprzed milionów lat. Należy do nich m.in. słynny szkielet “Lucy”, proto-matki ludzkości, której szacowany wiek to 3.5 miliona lat. Szkielet Lucy zobaczyć w Muzeum Narodowym w Addis Abeba. Afrykańska dolina ryftowa jest nie tylko doskonałym terenem dla badaczy historii naszej cywilizacji, ale stanowi również teren badań geologicznych dotyczących przyszłości naszego globu. Naukowcy przewidują iż wzdłuż doliny ryftowej nastąpi podział kontynentu afrykańskiego pod wpływem ruchów tektonicznych ziemi. Więcej informacji na ten temat w języku angielskim: The Ethiopian Rift Valley oraz w miesięczniku „Wiedza i Życie” nr 02/2010.

Tradycyjna kuchnia etiopska.

Indżera to podstawa większości etiopskich posiłków. Jest to tradycyjny rodzaj chleba w postaci dużego płaskiego placka. Indżera wykonana jest ze sfermentowanej mąki teff, co daje jej charakterystyczny kwaskowaty posmak i gąbczastą strukturę. Podaje się na nim różnego rodzaju potrawy w formie duszonych mięs i warzyw. W Etiopii tradycyjnie nie używa się do posiłków sztućców, potrawy niesie się do ust kawałkiem oderwanej indżery. W Etiopii są również doskonałe piwa, najpopularniejsze marki to St George oraz Meta. Polecamy!
W Etiopii raczej nie będzie problemu z tradycyjnymi posiłkami, jeśli mamy ochotę zacząć przygodę kulinarną w dosyć przyjaznym środowisku, warto wybrać się do restauracji kulturalnej: 2000 Habesha, gdzie serwowane są tradycyjne posiłki wraz z bogatym programem kulturalnym.
Ethiopia, North Shewa

Co warto wiedzieć przed przyjazdem:

  • Kalendarz etiopski zbliżony  jest do kalendarza koptyjskiego. Obecnie jest tam rok 2006, który rozpoczął się w 11 Września 2013 roku kalendarza gregoriańskiego. (Aktualną datę wg kalendarza etiopskiego można obliczyć za pomocą konwertera daty.)
  • Czas w Etiopii – strefa czasowa wschodnioafrykańska EAT (UTC+03). Tradycyjnie Etiopczycy używają odmiennego czasu od reszty świata. Jest to 12 – godzinny cykl dzienny , który zaczyna się tu o świcie i trwa do zmierzchu, po nim następuje cykl nocny.
    I tak:
    7 rano EAT na lokalnym zegarze etiopskim będzie wskazywana jako godzina 1,
    12 (południe) EAT = godzina 6 czasu lokalnego,
    6 wieczorem wg EAT = godzinie 12 czasu lokalnego.
  • Wizy turystyczne dla Polaków wydawane są na lotnisku. Wiza kosztuje 20 USD lub 20 EU. Należy mieć przy sobie dokładnie odliczoną gotówkę.
  • Aby uniknąć nagabywania przez przypadkowych przechodniów, warto poruszać się z miejscowym przewodnikiem.
  • W Addis Abeba znajdziemy bankomaty, ale zawsze warto mieć przy sobie drobne.
  • Należy pamiętać o kremie przeciwsłonecznym i okryciu głowy.
  • Warto mieć przy sobie własny papier toaletowy i nawilżające chusteczki higieniczne ze względu na stan sanitariatów. (Wiele toalet nie posiada bieżącej wody jedynie pojemniki z wodą, której należy używać do spłukiwania toalety.)
  • Warto mieć ze sobą małą latarkę podręczną na wypadek nagłego braku prądu.
  • Szal dla kobiet planujących wizytę w klasztorach lub kościołach.
  • Tabletki od malarii i szczepienia od żółtej febry, nie są obowiązkowe ale są wskazane szczególnie w wypadku wycieczek w teren.

Obiekty na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO w Etiopii:

  • Ruiny miasta Aksum – stalle i obeliski
  • Kościoły skalne w Lalibeli
  • Zamek króla Fasilada w Gondar
  • Park Narodowy Semien
  • Park Narodowy Auasz – dolina rzeki Auasz
  • Dolina Rzeki Omo – stanowiska archeologiczne
  • Stelle w Tiya – stanowisko archeologiczne
  • Ufortyfikowane miasto Harar
  • Konso – stanowiska archeologiczne

Interesujące źródła informacji o Etiopii w języku polskim:
Etiopia.Pl – portal założony przez parę podróżników Annę i Krzysztofa Kobusów.
“SELAM” – Stowarzyszenie Etiopsko-Polskie .

Co warto zobaczyć w stolicy Etiopii Addis Abeba:

Addis Abeba na pierwszy rzut oka może nieco oszołomić podróżnych nieprzywykłych do afrykańskich miast. W rzeczywistości centrum miasta jest dosyć łatwe w nawigacji, a kilka najważniejszych obiektów do których warto zajrzeć leży w odległości spaceru. Najłatwiej poruszać się po mieście niebieskimi taksówkami (należy się targować) lub pieszo, gdyż wiele z interesujących obiektów znajduje się w samym centrum miasta. Poniżej przedstawiamy kilka opcji do rozważenia zanim wybierzemy się na dalszą wyprawę poza miasto:

1. Wycieczkę po kraju warto zacząć od przestudiowania ekspozycji Muzeum Etnologicznego, które szczegółowo oprowadza zwiedzających po tradycjach i kulturze poszczególnych rejonów Etiopii. Bogata kolekcja eksponatów wraz z opisami ułatwi niezdecydowanym wybór trasy zwiedzania Etiopii. Znajdziemy tu również niebagatelną kolekcję tradycyjnych instrumentów muzycznych oraz wspaniały zbiór zabytkowych ikon chrześcijańskich oraz typowych dla Etiopii bogatych w ornamentykę krucyfiksów.
(Uwaga na wycieczki szkolne. Jeśli wdamy się w interakcje z małymi dziećmi, najprawdopodobniej staniemy się największą atrakcją muzeum. Dzieci są bardzo ciekawe białych obcokrajowców, przeważnie mają ogromną frajdę z uścisku ręki i wymiany kilku zdań po angielsku. Jeśli chcemy uniknąć takiego kontaktu należy skupić całą uwagę na muzealne eksponaty, a będziemy pozostawieni samym sobie.)
Muzeum Etnologiczne mieści się na dwóch piętrach Instytutu Badań Etnologicznych w dawnym pałacu ostatniego cesarza Etiopii: Haile Selassie I, można tu również zobaczyć utrzymane w oryginalnym wystroju, prywatne komnaty cesarza. Obecnie mieści się tu główny kampus Uniwersytetu Addis AbabaWarto wspomnieć, iż teren wokół budynku to pięknie zaprojektowany park.

2. Mercato – największy w Afryce rynek pod otwartym niebem. Miejscowi twierdzą że można tu nabyć wszystko poza ludzką duszą. Faktycznie jest to ogromna plątanina straganów i stoisk. Łatwo się tu zgubić wśród zakurzonych uliczek, niektóre zakamarki mogą być niebezpieczne. Zawsze warto mieć ze sobą miejscowego przewodnika i dobrze pilnować portfela. Rejon Piazza i Churchill Avenue, to również dobre miejsce na zakupy. Znajdziemy tu przysłowiowe mydło i powidło, m.in. biżuterię, wyroby tekstylne oraz ręczne wyroby artystyczne.

3. Muzeum Narodowe Etiopii (National Museum of Ethiopia) – gdzie znajduje się słynny szkielet Lucy, “proto-matki” ludzkości, której szacowany wiek to 3.5 miliona lat oraz inne historyczne i archeologiczne artefakty. Po wizycie w muzeum na posiłek warto zatrzymać się w urokliwej restauracji Lucy Gazebo, znajdującej się po sąsiedzku z muzeum.

4. Katedra św. Jerzego (St. George Cathedral)
5. Katedra św. Trójcy (Holy Trinity Cathedral)
6. Arat Kilo – Pomnik upamiętniający odzyskanie niepodległości spod okupacji włoskiej.
7. ZOO – Nie byliśmy gdyż raczej omijamy tego rodzaju przybytki. ZOO mieści się w samym centrum miasta i trudno je pominąć w opisie.
8. Wzgórze Entoto – jest to krótka wycieczka taksówką poza miasto, wyprawa warta jest rozciągających się stąd widoków na Addis Abeba.

Gdzie przenocować?
W centrum Addis Abeba znajdziemy sporo hoteli obsługujących turystów zagranicznych. Standard hoteli jest raczej średni:
Addis Regency Hotel
 – wygodny hotel położony w samym centrum Addis z darmowym dostępem do internetu, całodobowym barem i miłą obsługą.
Etege Taitu Hotel – to najstarszy hotel w mieście, gdzie znajduje się popularny klub jazzowy z muzyką na żywo: Jazzamba Lounge. 

Ethiopia North Shewa

Jak zwiedzać Etiopię.

Etiopia to ogromny kraj, który warto podzielić na kilka solidnych “bloków” zwiedzania. W dużym skrócie: północna część kraju charakteryzuje się wielką ilością historycznych budowli i klasztorów, z kolei na południu znajdziemy barwne i bardzo ciekawe kulturowo plemiona. Przed przyjazdem warto się zdecydować co chcemy zobaczyć i jaki styl zwiedzania odpowiada nam najbardziej. Liczne firmy turystyczne w Etiopii oferują różnorodne pakiety wycieczkowe dostosowane do naszych potrzeb. Do wyboru są m.in. samochodowe safari, wycieczki piesze i trekingi z przewodnikiem. W każdym wypadku to co najmniej kilka dni w terenie.

Jednodniowe wycieczki z Addis Abeba:

Jeśli nie mamy zbyt wiele czasu, można zdecydować się na krótkie wypady ze stolicy w północno-wschodnie rejony kraju:

1. Klasztor Debre Libanos założony w XIII w. przez św. Tekle Haymanot w rejonie North Shewa. Obok klasztoru znajduje się małe muzeum klasztornych artefaktów. Warto też zajrzeć do jaskini, w której, wg legendy święty Tekle spędził 29 lat przed założeniem klasztoru.  Na lunch można się zatrzymać w restauracji Ethio-German Park Hotel (oferowane są tu również noclegi) znajdującej się niedaleko tzw. Portugese Bridge – mostu z XVIIw., który stanowi sporą trakcję ze względu na swoje urokliwe położenie i stada dzikich pawianów przechadzające się tuż przy wodospadzie. W drodze powrotnej warto zahaczyć o wzgórze Entoto aby podziwiać panoramę stolicy.

2. Wenchi Crater Lake – to wspaniale położone jezioro kraterowe gdzie prężnie działa organizacja Eco Tourism at Wenchi Crater LakeOrganizowane są tutaj m.in. konne lub piesze wycieczki wokół krateru oraz wizyty w klasztorze Wenchi Chirkos XV w. położonej na środku jeziora wyspie.
Ok. 3 godzinna podróż samochodem z Addis Abeby. Po zaopatrzenie można zatrzymać się w miejscowości Ambo, już niedaleko od krateru, znajduje się tu również Abebech Metaferia Hotel.

Południowa Etiopia — wycieczka etnograficzna. 

Jeśli interesuje nas plemienna Etiopia warto poświęcić co najmniej tydzień na zwiedzanie południowej Etiopii. W planie podróży warto uwzględnić:

  • Dolina Omo
  • Arba Minch (czterdzieści źródeł)
  • Park Narodowy Nechisar i jezioro Chamo
  • Turmi, plemię Hamar, rynek w Konso
  • Jinka, targ w Dimeka
  • Park Narodowy Mago, plemię Mursi
  • Key Afar, plemię Banna
  • Arba Mench, Rrift Valley Lakes

Gdzie nocować:

• Addis Ababa – Addis Regency Hotel
• Arba Minch – Paradise Hotel
• Turmi – Buska Lodge
• Jinka – Omo Eco Resort